درمان اختلال خواب

اختلالات خواب

خواب دو فاز یا مرحله دارد: مرحله حرکات سریع چشم (Rapid Eye Movement) و مرحله بدون حرکات سریع چشم (Non REM). خواب در مرحله REM یا خواب همراه با رؤیا (Dream Sleep)، آن مرحله از خواب است که در آن مغز فعال است؛ NREM مرحله آرام یا پر آسایش خواب است. مراحل خواب از NREM به REM به‌طور پیوسته تکرار می‌شوند. هر چرخه خواب حدود ۹۰ دقیقه به طول می‌انجامد و ۴ تا ۶ بار در طول یک خواب ۷ یا ۸ ساعته تکرار می‌شود.

حدود 30 درصد از جمعیت عمومی امریکا دچار مشکلات خواب هستند. و این نشان دهنده اینست که میزان شیوع این اختلال زیاد می باشد . از آنجائیکه به این مسائل در کشور ما پرداخته نمی شود و آگاهی عمومی افراد در این زمینه محدود می باشد بسیاری از علل مرگ و میرها به علت اختلال خواب می باشد . همچنین علل بسیاری از سوانح رانندگی این اختلال می باشد.

درمان اختلال خواب

انواع اختلال خواب

اختلالات رایج خواب با الگوی خواب غیرطبیعی را بدون توجه به عامل ایجاد کننده می‌توان به این شکل تقسیم‌بندی کرد:

۱-عدم توانایی در خوابیدن (بی‌خوابی Insomnia)

فرد در شروع خواب و به خواب رفتن دچار مشکل می شوداز زمان به رختخواب رفتن تا به خواب رفتن فرد، زمانی بیش از نیم ساعت به طول می انجامد .بی خوابی در حفظ خواب در صورتی است که فرد کمتر از 20 دقیقه به خواب می رود ولی بین شب تا صبح چندین بار بیدار می شود و نمی تواند خواب خود را حفظ کند.

۲-اختلال در چرخۀ خواب و بیداری

برخی از افراد ممکن است خواب کافی را داشته باشند (به طور عادی برای سن 25 ساله 7 تا 8 ساعت خواب در طول شبانه روز کافی می باشد ) اما در زمان نامناسب به خواب نمی روند . این افراد در هنگام شب بیدار می مانند و به فعالیتهایی مانند تماشای تلویزیون یا حضور در شبکه های اجتماعی می پردازند. و از صبح تا ظهر به خواب می روند که این نیز نوعی اختلال خواب می باشد. اختلال خواب ممکن است علت بسیاری از مشکلات مانندکاهش قد یا چاقی باشد . همچنین افرادی که خیلی زود خوابیده و خیلی زود بیدار می شوند ( بیشتر در سالمندان شایع می باشد و معمولا 8 شب به خواب رفته و ساعت2 بامداد از خواب بیدار می شوند. ) نیز دچار اختلال خواب می باشند.

۳-اختلالات مربوط به مراحل خواب یا بیداری نسبی (پاراسومینا Parasomnia)

۴-خواب آلودگی مفرط

افرادی که پرخوابی دارند ساعتها می خوابند با وجود اینکه خواب کافی دارند ولی در طول روز چرت می زنند که باید اختلال بررسی شود. اختلالی به نام نارکولپسی که در کودکان و بخصوص نوجوانان بروز می کند در حالیکه تا سالهای بعد ممکن است تشخیص داده نشود. اینها کسانی هستند که در طول روز حمله های خواب دارند . مثلا فرد در حالت ایستاده زمین خورده و به خواب می رود یا درحالتی که نشسته است ناگهان سرش روی میز افتاده و به خواب می رود و بعد از 20 دقیقه بیدار می شود. این اختلال سندرم کاتاپلکسی نام دارد . افراد ممکن است بختک یا فلج خواب داشته باشند که زمانی که از خواب بیدار می شوند قادر به حرکت دادن بدنشان نیستند و احساس ناراحتی و اضطراب دارند. گاهی افراد توهم های حین به خواب رفتن، دارند .مانند اینکه فرد در حالت بین خواب و بیداری احساس می کند کسی در اتاق حضور دارد و هنگامی که بیدار می شود کسی نیست.
که این یکی از علائم نارکولپسی می باشد . همچنین از دیگرعلائم این سندرم که در صد در صد بیماران مشاهده می شود ، پرخوابی روزانه می باشد .

۵- اختلالات تنفسی  در خواب که شایعترین آن وقفه تنفسی درخواب  است

شایع ترین گروه اختلال خواب وقفه های تنفسی حین خواب می باشد . افرادی که خر خر می کنند ، افرادی که در طول شب بارها بیدار می شوند حتما باید به پزشک فوق تخصص خواب مراجعه کنند تا برای تشخیص و درمان تست خواب گرفته شود.

درمان اختلال خواب

۶-اختلالات حرکتی حین خواب نظیر سندرم پای بیقرار(RLS)

این اختلال یا حرکات پریودیک اندام ها حین خواب می باشد مترادف این اختلال در بیداری اختلال سندرم پای بیقرار نام دارد. علامت این اختلال در اینگونه افراد این می باشد که فرد در زمان بعداز ظهر یا شب احساس های عجیبی دارد مانند اینکه فرد احساس می کند جانوری روی پاهای او حرکت می کند یا احساس داغ شدن یا سرد شدن ، مور مور شدن ، احساس نیاز به فشار دادن به پا ، احساس درد یا تمایل به ایستادن فردی روی پا دارد . اینگونه احساس ناراحتی ممکن است در دستها نیز ایجاد شود.این اختلال با استراحت و بی حرکت ماندن پا بیشتر می شود و با حرکت دادن و فعالیت کردن این احساس کاهش می یابد. در 80 درصد از افرادی که سندرم پای بی قرار را در بیداری دارند در خواب نیز دست یا پای خود را حرکت می دهند که این نوعی اختلال می باشد .
بعلاوه گاهی پرش هایی در ابتدای خواب برای افرادی که دچار استرس در طول روز هستندایجاد می شود. فرد در این مواقع از خواب می پرد و دیگر نمی تواند به خواب رود که ممکن است تکرار شود. در برخی کودکان نیز این اختلال به صورت دیگر وجود دارد . کودک قبل از به خواب رفتن سر خود را به دیواره تخت می کوبد یا بدن خود را تکان می دهد. و خیلی وقتها این اختلال با تشنج کودکان اشتباه گرفته می شود.

بسیاری از والدین در مراجعه به پزشک درباره اینکه فرزند آنها شبها موقع خواب حرکات غیرطبیعی دارد، صحبت می کنند.
بعضی از پزشکان انواعی از تشنج ها را به این کودکان نسبت می دهند . در حالیکه صرفا اختلال حرکتی خواب می باشد و درمان آن با درمان تشنج ها متفاوت می باشد و گاهی درمان این گونه اختلالات ساده می باشد .

اختلالات تنفسی حین خواب

• وقفه های تنفسی انسدادی ( آپنه انسدادی خواب )
• وقفه های تنفسی  مرکزی  ( آپنه مرکزی خواب )
• آپنه انسدادی خواب در کودکان ( تورم لوزه های ناشی از سرماخوردگی یا آلرژی )
• خرخر ( Snoring)

انواع بی خوابی ها

• اختلال در به خواب رفتن
•  اختلال در حفظ خواب
• بی خوابی به علت اضطراب یا افسردگی
• بی خوابی به دلیل اختلالات روانی
• بی خوابی به علت مصرف داروها و مواد مخدر
• علل بی خوابی در کودکان
• بی خوابی به علت عدم رعایت اصول بهداشت خواب
• بی خوابی به علت بیماری های عصبی – اسکلتی یا عضلانی

اختلال پرخوابی

•  پرخوابی اولیه یا ایدیوپاتیک
• نارکولپسی
• سندرم کلاین لوین یا پرخوابی دوره ای
• خواب آلودگی روزانه به علت اختلال خواب شب
• پرخوابی به علت مصرف دارو یا مواد مخدر
• پرخوابی طبیعی

اختلال حرکتی حین خواب

• انواع حرکات ریتمیک حین خوا ب
• سندرم پای بیقرار 
• پارکینسون و سایر لرزش ها در خواب
• انواع تشنج های حین خواب

اختلال ریتم خواب و بیداری

• اختلال دیرخوابیدن و دیر بیدار شدن ( خواب جغدی )
• اختلال زود خوابیدن و زود بیدار شدن ( خواب چکاوکی )
• اختلال ریتم خواب در مسافرت های هوایی طولانی ( Jet lag)
• اختلال ریتم خواب در کارکنان شیفتی (Shift Worker)
• اختلال خواب در نابینایان
• اختلال ریتم نامنظم خواب

اختلال در بیدار شدن

• بیدارشدن با گیجی (Confusional arousal)
• وحشت خواب (Sleep teroor)
• کابوس های شبانه ( Night mare)
• خوابگردی (sleep walking)
• بیدارشدن وسط شب و غذاخوردن حریصانه (ُsleep related eating aisorder)
• اختلالات جنسی مرتبط با خواب
• اختلالت خواب تقلید کننده تشنج (Seizure nimicers)

توصیه هایی برای داشتن خواب راحت

1. رعایت اصول بهداشت خواب در تمامی افرادی که اختلال خواب را دارند. یکی از این اصول شرایط مناسب اتاق خواب می باشد . خنک بودن دمای اتاق خواب حتی در زمستان از جمله مواردی می باشد که باید به آن توجه داشت که بهترین دما ، 60 تا 80 درجه فارنهایت (پایین تر از 20 درجه) می باشد . اتاق خواب باید تاریک باشد مثلا مواردی که باعث روشن شدن اتاق می شود از جمله تابیدن نور چراغ بیرون به اتاق می باشد که باعث ترغیب شخص به بیداری شده و مانع از خواب راحت می شود.
2. کمبود میکروالمنت هایی در خون مانند مس ، کلسیم ، آهن و روی می توانند عامل بی خوابی شوند . افرادی که مشکل خواب دارند بهتر است از ساپلمنت غذایی مانند مولتی ویتامین استفاده کنند.

برای اطلاع از متخصص مغز و اعصاب روی ادامه مطلب کلیک کنید.

دکتر یاراحمدی در برنامه تلویزیونی درباره درمان اختلال خواب صحبت می کند :

مطالب مرتبط با این مقاله :

پرخوابی

آپنه انسدادی خواب در کودکان

پرخوابی اولیه

اختلال در به خواب رفتن

راه رفتن در خواب

درمان وقفه انسدادی خواب با دستگاه CPAP

تست خواب

خوابگردی

خرخر

انواع اختلال خواب

منتظر نظرات و پیشنهادات شما هستیم.
با تشکر، مدیریت سایت دکتر یار احمدی متخصص مغز و اعصاب